Algemene eigenschappen
- Planttype: overblijvend, rechtopstaand kruid, meestal 60–120 cm hoog.
- Stengel: vaak één onvertakte of weinig vertakte, vierkante/hoekige stengel, ruw/behaard (daarom “ruig”). De stengel kan roodachtig tintje hebben.
- Bladeren: afwisselend geplaatst; onderste bladeren vaak langgesteeld en hartvormig aan de voet, bovenste bladeren zittend of kort gesteeld, lancetvormig tot ovaal met dubbelgetande rand en ruwe beharing; onderzijde vaak lichter van kleur.
Bloei
- Bloeitijd: midden/zomer — meestal juli–augustus (kan variëren per plaats).
- Bloem: paarsblauwe (soms zeldzaam wit) klokvormige bloemen, lichtknikkend in trosjes langs het bovenste deel van de stengel. Binnenzijde van de klokjes is vaak behaard; vijf vergroeide kroonbladen. Bloemen zijn aantrekkelijk voor nectar- en stuifmeelzoekers.
Voorwaarden en groeiplaats
- Voorkeur: vochtige, humusrijke en bij voorkeur kalkhoudende grond. Komt voor in (lichte) loofbossen, hakhout, bosranden, rivieroevers en (in Limburg) kalkrijke plekken; ook verwilderd in tuinen en stinzenmilieus. Verdraagt halfschaduw goed.
- Verspreiding: inheems in veel delen van Europa; in Nederland plaatselijk voorkomend (niet overal algemeen). Voor tuingebruik is het een goede wilde bijenplant die zich makkelijk uitzaait.
Ecologische waarde
- Nectar- en stuifmeelbron: levert voor veel bestuivers (met name soorten gespecialiseerd op klokjes) waardevolle nectar en stuifmeel in de zomer. Goed voor wilde bijen en hommels; vormt ook voedselbron voor andere insecten.
- Zaaiwijze: zaait zich uit en kan verwilderen; laat nazomers/najaar randen of zomen (als beheer) ongemaaid voor zaden en insecten overleving.
Welke specifieke bijen vliegen op deze plant?
- Klokjesdikpoot, specialist op Campanula; verzamelt voornamelijk klokjesstuifmeel).
- Grote klokjesbij, gespecialiseerd op klokjes, bezoekt vaak ruig klokje.
- Kleine klokjesbij, eveneens een Campanula-specialist).
- Grote bladsnijder (behangersbij), wordt vaak genoemd als bezoeker van ruig klokje
Daarnaast worden regelmatig genoemd: gewone klokjeszandbij, tweekleurige zandbij en diverse hommels.
