Algemene eigenschappen
Paarse dovenetel, lamium purpureum, witte dovenetel, lamium album
De witte en paarse dovenetel zijn planten waar veel soorten insecten van leven. Een van de belangrijkste voordelen van dovenetels is dat vooral de paarse dovenetel al heel vroeg bloeit. Zo hebben hongerige hommels en bijen die net wakker worden meteen wat te eten. Beide soorten horen bij de lipbloemenfamilie: stengel vierkant van doorsnede, tegenoverstaande bladeren. De bladeren zijn hart- tot driehoekig met getande rand; zacht behaard maar niet brandend, geen stekende haren zoals echte brandnetel. De witte is meestal wat grover en meer rechtop groeiend; de paarse is lager, vaak paarsgetint in de top en kan dicht matten vormen.
Bloei
- Bloeitijd: De paarse dovenetel vaak vroeg in het voorjaar (maart–mei), soms al direct na vorst; De witte dovenetel bloeit later in het voorjaar en kan doorbloeien tot de zomer.
- Bloemen: buisvormige, tweelippige bloemen in kransen/oksels — bij de paarse paars/roze tinten, bij de witte opvallend wit in kransen langs de stengel.
Voorwaarden en groeiplaats
Standplaats: houdt van licht tot halfschaduw; groeit goed op voedingsrijke, licht verstoorde grond, wegbermen, tuinen, braakland en akkers. De paarse dovenetel doet het goed op open, licht verstoorde plekken en verschijnt vroeg als een van de eerste nectarbronnen; De witte dovenetel vormt vaak dichte standplaatsen langs paden en houtsranden.
Ecologische waarde
Belangrijke vroege nectar- en pollenbron voor insecten, vooral in het vroege voorjaar wanneer weinig anders bloeit. Ze trekken hommels, honingbijen en vele solitaire bijen aan en helpen zo wilde bestuivers aan voedselnetwerk vroeg in het seizoen. Omdat ze laag bij de grond bloeien en in dichtheden voorkomen, leveren ze ook schuil- en foerageerplekjes voor kleine insecten.
Welke specifieke bijen vliegen op deze plant?
Honingbij, zoekt nectar en pollen in voorjaar
Hommels, verschillende soorten, o.a. akkerhommel, aardhommel en andere langtongige hommels die bij buisvormige bloemen goed bij het nectar komen.
Metselbijen / Spaandersbij, bijv. rosse metselbij bezoeken in het voorjaar verschillende lipbloemen; ze kunnen ook dovenetel bezoeken waar de bloemgrootte en toegang past.
Zandbijen / Groefbijen, bezoeken vroege voorjaarsbloemen en worden soms op dovenetel gezien.
